Alles over eten en drinken bij onregelmatige diensten
Elly Kaldenberg en Gerda Pot
Geschreven door Anda Willemse, voedingswetenschapper en diëtist
In onze 24-uursmaatschappij werken 4,7 miljoen mensen (53,5%) structureel onregelmatige diensten. Dit fenomeen is niet beperkt tot de zorg, veiligheidsdiensten en industrie, maar treft ook werknemers in pakketdiensten die zich inspannen om jouw pakketje snel thuis te bezorgen. Als gevolg hiervan ervaren steeds meer mensen verstoringen in hun werkuren, slaappatroon en eetgewoonten. Vaak is het voor hen een uitdaging om fit en gezond te blijven.
Wat kun je zelf doen om toch een gezonde balans te vinden? 'Het ritme van eten' belooft jou de kennis en tools die je nodig hebt om zelf de regie te nemen.
Over de schrijvers
Elly Kaldenberg is diëtist en expert op het gebied van voeding en onregelmatige diensten. Ze begeleidt mensen die onregelmatig werken. Ook adviseert ze bedrijven over vitaliteit en gezondheid in relatie tot wisselende diensten en is veel gevraagd spreker over dit onderwerp.
Gerda Pot is een voedingswetenschapper met passie voor onderzoek naar voeding en gezondheid. Ze is gespecialiseerd in chrono-nutrition en doet wetenschappelijk onderzoek naar de invloed van het tijdstip op onze gezondheid.
Biologische klok heeft veel regelfuncties
De schrijvers stellen dat het belangrijk is om eerst de theorie te begrijpen, voordat je met jouw eigen chrono-voedingsplan aan de slag gaat. Daarom beginnen zij met uitleg hoe de biologische klok werkt. Deze heeft namelijk invloed op talrijke lichamelijke functies, zoals hartritme, lichaamstemperatuur, spijsvertering en hormoonspiegel. Ook 'tijdgevers' zijn belangrijk, zoals licht om dat ritme te bewaren. Niet iedereen is hetzelfde. Zo is 25% van de mensen een vroege vogel of een avonduil, en 50% van mensen een dagdier. Regelmaat in eten en slapen blijkt eigenlijk voor iedereen belangrijk te zijn. Jouw lichaam went daaraan, en voorkomt dat je in een 'jetlag' komt. Sporters maken handig gebruik van hun biologische klok, in de wetenschap dat aan het eind van de middag de spierkracht het hoogst is. Voor alles is een optimale tijd!
Duidelijke infographics
In het hele boek vind je mooie infographics die de theorie verduidelijken. Ze laten in één oogopslag zien welke regulerende functies de biologische klok heeft gedurende een dag. En wat zich dus afspeelt in jouw lichaam. De tekeningen helpen ook om gemakkelijker begrijpen hoe bijvoorbeeld het cortisolniveau in jouw lichaam gedurende een etmaal verandert. Cortisol, het energiehormoon, beïnvloedt de glucose- en vetstofwisseling. Als je 's nachts werkt, verstoort dit de aanmaak van cortisol en leidt dit tot een hogere cortisolspiegel. In deze situatie verlangt jouw lichaam naar zoet en vet eten.
Handige tips in overzichtelijke kaders
Wat bijzonder handig is, is dat de theorie onmiddellijk wordt vertaald in bruikbare tips. In het hoofdstuk over 'slaap' begint de uitleg met de impact van licht en duisternis op je biologische klok. In duisternis produceert je lichaam melatonine, het nachthormoon dat slaperigheid bevordert. Maar zelfs als je nachtdiensten draait, wordt dit hormoon aangemaakt, wat de uitdaging van wakker blijven vergroot. Wanneer het licht wordt, stopt de aanmaak van dit hormoon, wat het moeilijker maakt om overdag goed te slapen. De 'slaaptips' na je nachtdienst bieden praktische hulp aan de lezer. Tijdens het lezen van het hele boek kom je nuttige adviezen tegen, die je gemakkelijk herkent aan de blauwe kaders.
Voeding, dé knop waar je aan kunt draaien
De schrijvers bepleiten 'Gewoon beter eten' en benadrukken het belang van een eetpatroon dat bij jou past. Ze bieden 10 richtlijnen, gebaseerd op de Richtlijnen Goede Voeding van de Gezondheidsraad, als fundament voor je persoonlijke chrono-voedingsplan. Dit plan dient afgestemd te zijn op zowel je voorkeuren als je onregelmatige werkroosters. Door zes eenvoudige stappen te doorlopen, krijg je inzicht in je persoonlijke aandachtspunten. Ben je een ochtend- of avondmens? Waar liggen je energielekken? Het advies volgt de biologische klok en helpt je om per dienst de juiste voedingskeuzes te maken. Belangrijker nog, je leert hoe je je eigen chrono-voedingsplan kunt opstellen om je vitaler en gezonder te voelen. Achterin het boek vind je een uitgebreide literatuurlijst, waardoor je volledig kunt achterhalen op welke bronnen de schrijvers zich hebben gebaseerd.
Veel inspiratie voor recepten
Voor het samenstellen van je persoonlijke chrono-voedingsplan, tref je een scala aan recepten aan. Onder aantrekkelijke titels zoals 'Maak je perfecte late avondsnack' of 'Maak je perfecte traybake,' kun je deze gerechten in slechts enkele eenvoudige stappen bereiden. Bovendien vind je bij elk recept de uitnodiging 'Kies voor de variatie ..' waardoor je volop kunt afwisselen. Daarnaast vind je inspirerende dagmenu's voor alle soorten (wisselende) diensten. Tenslotte zorgt een handige index ervoor dat je gemakkelijk de benodigde informatie kunt terugvinden in het boek."
Zelf aan de slag met jouw chrono-voedingsplan!
'Het ritme van eten' is een aanrader voor iedereen met onregelmatige werkschema's. Het boek geeft wetenschappelijk onderbouwde adviezen, maar ook veel praktische tips. Zo wordt je stap voor stap begeleidt bij het creëren van je eigen persoonlijke chrono-voedingsplan. Hierdoor is het boek een uitstekende bron voor zelfhulp om je fitter en gezonder te voelen. Het boek is ook waardevol voor professionals. Zij kunnen hun cliënten met onregelmatige diensten beter begeleiden in het bereiken van meer vitaliteit en gezondheid door middel van voeding.
Reactie plaatsen
Reacties